همانطور که از نامش مشخص است بارداری مضاعف زمانی است که بارداری دوم بعد از باردار شدن اتفاق می افتد. در این حالت، چند روز یا حتی چند هفته بعد از بارداری اول تخمک دیگری توسط اسپرم بارور شده و در رحم لانه گزینی می‌کند. بچه‌های حاصل بارداری مضاعف معمولا دوقلو به نظر می‌آیند چون در یک زایمان و در یک روز متولد می‌شوند.
آیا بارداری مضاعف شایع است؟
بارداری مضاعف در میان حیوانات به خصوص در ماهی‌ها و بعضی حیوانات دیگر مثل گورکن شایع است اما در انسان بسیار بسیار نادر است.
تنها سابقه چند مورد از این اتفاق وجود دارد که اغلب در اثر آی وی اف افتاده است.
بارداری مضاعف چگونه اتفاق می‌افتد؟
بارداری وقتی اتفاق می‌افتد که تخمک توسط اسپرم بارور می‌شود. تخمک بارور شده در رحم لانه گزنی می‌کند. برای آنکه حاملگی مضاعف اتفاق بیفتد لازم است تخمک کاملا متفاوتی بارور شود و به طور مجزا در رحم لانه گزینی کند.
در این حالت سه رخداد غیر محتمل باید انجام شود:
در حالی که فرد باردار است تخمک گذاری اتفاق بیفتد
این اتفاق بسیار غیر محتمل است چون هورمون‌های آزاد شده در بارداری جلوی تخمک گذاری را می‌گیرند.
تخمک دوم باید توسط سلول اسپرم بارور شود
این هم خیلی غیر محتمل است چون وقتی که یک زن باردار می‌شود سرویکس یک ماده مخاطی شکل می‌دهد که مسیر ورود اسپرم را مسدود می‌کند. ماده مخاطی نتیجه افزایش سطح هورمون‌های تولید شده در بارداری است.
تخمک بارور شده باید در رحم باردار لانه گزینی کند
این اتفاق هم خیلی بعید است زیرا لانه گزینی نیازمند آزاد شدن هورمون‌های مشخص است که اگر یک زن از قبل باردار شده باشد آزاد نمی‌شود. مساله در اینجا هم داشتن فضای کافی برای یک رویان دیگر است.
احتمال اینکه این 3 اتفاق با هم رخ دهد تقریبا در حد صفر است.
به همین علت است که تنها تعداد انگشت شماری از موارد حاملگی مضاعف گزارش شده است.
در یک درمان باروری که به عنوان آی وی اف شناخته می‌شود رویان‌های بارور شده در رحم زن قرار می‌گیرد. حال اگر زن تخمک گذاری کرده و تخمک چند هفته بعد از آنکه رویان‌ها به داخل رحم انتقال یافته‌اند توسط اسپرم بارور شود ممکن است حاملگی مضاعف اتفاق بیفتد.
آیا علامتی برای بارداری مضاعف وجود دارد؟
از آنجا که بارداری مضاعف خیلی نادر است علامت خاصی برای آن پیدا نشده است. شاید تنها نشانه‌اش آن باشد که پزشک در سونوگرافی متوجه می‌شود دوقل با سرعت متفاوتی رشد می‌کنند.
حتی بعد از مشاهده هم اندازه نبودن قل‌ها هنوز هم پزشک نمی‌تواند مطمئن باشد که حاملگی مضاعف بوده یا یک بارداری دوقلویی معمولی چون دلایل دیگری هم برای هم اندازه نبودن دو قل در رحم مادر وجود دارد. مثلا گاهی جفت نمی‌تواند به هر دو قل به اندازه هم مواد غذایی را برساند (نارسایی جفت). یا خون به اندازه مساوی بین دو قلوها توزیع نمی‌شود.
آیا بارداری مضاعف باعث اختلالات بارداری می‌شود؟
مهمترین اختلال در حاملگی مضاعف این است که دو جنین در مراحل رشد متفاوتی قرار دارند. شاید وقتی که یکی از جنین‌ها آماده تولد است دیگری نباشد. قل جوان‌تر ممکن است دچار تولد زودرس شود.
نوزاد نارس در معرض خطرات زیر قرار دارد:
- مشکلات تنفسی
- وزن کم در زمان تولد
- مشکلات حرکتی و هماهنگی
- مشکلات تغذیه‌ای
- خونریزی در مغز
- سندرم دیسترس (زجر) تنفسی جنین
همچنین زنانی که بیش از یک جنین را باردار باشند در خطر عوارض زیر قرار دارند:
- فشار خون بالا
- دفع پروتئین در باداری (مسمومیت بارداری)
- دیابت بارداری
- آیا راهی برای جلوگیری از بارداری مضاعف وجود دارد؟
برای جلوگیری از این حالت باید بعد از بارداری رابطه جنسی نداشته باشید. اما همانطور که گفته شد حاملگی مضاعف خیلی نادر است.
همچنین در صورتی که قصد آی وی اف دارید قبل از انجام آن باید آزمایش بارداری انجام شود تا مطمئن شوید که باردار نیستید.
بیشتر بدانید:
حاملگی مضاعف یا بارداری مجدد در زمان حاملگی
ثبت ديدگاه