بستن لوله‌های رحم، عملی رایج برای خانم‌هایی است که بچه دار شده‌اند و دیگر نمی‌خواهند باردار شوند یا آنهایی که اصلا قصد بارداری ندارند. بستن لوله یک روش جلوگیری دائمی و نیازمند جراحی است. امکان انجام این عمل بلافاصله بعد از سزارین وجود دارد.
علت تمایل به باز کردن لوله بسته شده چیست؟
دلایل مختلفی وجود دارد که فردی بخواهد بعد از بستن لوله، باردار شود. ممکن است مجددا ازدواج کرده و همسر جدید او علاقه به فرزند دارد یا خدای ناکرده فرزندش را از دست داده، یا اینکه به هر دلیلی نظرش عوض شده باشد.
در ادامه در مورد امکان بازگردادن لوله‌های رحمی و روش‌های مرتبط صحبت می‌کنیم.
بستن لوله چیست؟
بستن لوله یکی از انواع روش‌های عقیم‌سازی است که در آن یا لوله فالوپ برداشته یا به شیوه‌های مختلف مثل بریدن، کلیپس زدن، بستن با نوار سیلیکونی یا سوزاندن) مسدود یا بی‌اثر می‌شود. به عبارت دیگر تخمک آزاد شده از تخمدان نمی‌تواند به اسپرم برسد و از بارور شدن جلوگیری می‌شود.
روش‌های بستن لوله چیست؟
روش‌های مختلفی برای بستن لوله وجود دارد که از شیوه‌های تقریبا غیر تهاجمی تا جراحی بزرگ را در بر می‌گیرد. بستن لوله به صورت لاپاراسکوپی (نسبتا غیر تهاجمی) یا لاپاراتومی کوچک (برش کوچک حدود 3 تا 5 سانتی متر در شکم) یا بعد از زایمان سزارین قابل انجام است.
گره زدن
گره زدن لوله انواع مختلف دارد. این روش متداول‌ترین روش برای بستن لوله بعد از زایمان است. لوله با بخیه محکم شده و تا یک گره حلقوی ایجاد شود. سپس محکم شده و لبه‌ها سوزانده می‌شود. این یک روش سریع و آسان بعد از زایمان است که با ایجاد یک برش کوچک زیر ناف یا در حین سزارین انجام می‌شود.
کلیپس زدن
بستن با کلیپس امروزه خیلی کاربرد ندارد چون باعث درد زیاد برای بیمار می‌شود.
سوزاندن
سال‌ها پرکاربردترین روش بستن لوله سوزاندن از طریق لاپارسکوپی بود. لوله‌ها از طریق دستگاه لوله‌ها مشاهده شده و با یک وسیله خاص بخشی از آن سوزانده می‌شوند. بخش سوزانده شده از بین می‌رود و لوله را مسدود می‌کند.
برداشتن لوله
روش دیگر برداشتن لوله‌های فالوپ است که به صورت نسبی یا کامل قابل انجام است. این روش معمولا بعد از سزارین یا در زمان‌های دیگر از طریق جراحی باز انجام می‌شود. در این روش در بخش میانی لوله به کمک بخیه‌های جذب شونده یک گره حلقوی زده شده و یک تکه 2 سانتی متری از بخش حلقه جدا می‌شود.
در سال‌های اخیر بسیاری از بیمارانی که عمل بستن لوله را انجام داده‌اند برداشتن کامل را انتخاب کرده‌اند تا خطر سرطان تخمدان (salpingectomy) را کاهش دهند. توصیه پزشکان هم معمولا همین است.
اگر امکانپذیر باشد برداشتن کامل لوله انجام می‌شود چون بیشتر سرطان‌های تخمدان از بخش انتهایی لوله فالوپ آغاز می‌شوند. مطالعات نشان می‌دهد برداشتن لوله تا 50 درصد کم کردن خطر سرطان بسیار خطرناک تخمدان را کم می‌کند. عیب این روش پیچیدگی و زمانبر بودنش است.
آیا لوله‌های رحمی بسته شده قابل بازگرداندن است؟
احتمال آنکه بتوان لوله‌های رحمی بسته شده را باز کرد کم است. به خصوص اگر لوله فالوپ سوزانده یا برداشته شده باشد. بستن لوله یک روش غیر قابل بازگرداندن و دائمی محسوب می‌شود. اما در بعضی از موارد بیمارانی که عمل بستن لوله را انجام داده‌اند نظرشان عوض می‌شود و می‌خواهند باردار شوند. در حالت‌هایی خاص، این کار ممکن است اما نرخ موفقیت آن پایین است.
باز کردن لوله بسته شده بعد از استفاده از کلیپس که با آسیب کم به بافت لوله برداشته می‌شود، امکانپذیر است. روش‌های سوزاندن و بریدن، باعث بیشترین آسیب به لوله شده و احیاء لوله در اثر آن مشکل است.
به طور کلی بازگردان لوله‌های بسته شده در حالت‌های کلیپس زدن، گره زدن و سوزاندن قابل انجام است. اما اگر لوله‌های رحمی کاملا برداشته شده باشند طبیعتا قابل بازگرداندن نیستند.
یک روش دیگر برای بازگردادن لوله برداشتن قسمت مسدود شده (Reanastomosis) است. در این روش بخشی از لوله که غیر سالم و مسدود است برداشته شده و به بخش سالم به انتها متصل می‌شود.
نرخ موفقیت این روش آن 100 درصد نیست و موفقیت آن به سن بیمار و زمان سپری شده از بستن لوله بستگی دارد.
پژوهش‌ها نشان می‌دهد زنان جوان‌تر (زیر 37 سال) که حداقل 4 سانتی متر از لوله فالوپ آنها سالم است بهترین نامزدهای بازگردادن لوله هستند.
احتمال موفقیت بیمارانی که از نوار سیلیکونی و کلیپس برای بستن لوله استفاده کرده‌اند نسبت به آنهایی که سالپینگکتومی و جراحی الکتریکی انجام داده‌اند بیشتر است.
معایب باز کردن لوله چیست؟
متاسفانه مداوای بعد از بازگرداندن لوله ممکن است تا چند ماه طول بکشد. ضمنا در جریان مداوا امکان شکل‌گیری بافت زخم و انسداد نسبی یا کامل لوله به صورت تدریجی وجود دارد.
اگر این اتفاق بیفتد خطر بارداری اکتوپیک وجود دارد که در آن تخمک‌ها در لوله فالوپ گرفتار می‌شوند. عمل باز کردن لوله رحمی امروزه به دلیل نرخ موفقیت پایین آن به ندرت انجام می‌شود. به نسبت به بازگداندن لوله، نتایج آی وی اف بسیار بهتر است.
چطور می‌توان بعد از بستن لوله باردار شد؟
اگر بعد از بستن لوله تصمیمتان عوض شد و قصد بارداری دارید معمولا پیشنهاد پزشکان بجای احیا لوله روش آی وی اف را پیشنهاد می‌دهد. در روش آی وی اف تخمدان‌ها برای بالغ کردن چند تخمک تحریک می‌شوند که سپس از طریق دیواره واژن برداشته می‌شوند. تخمک‌ها با اسپرم بارور و به رویان تبدیل می‌شوند و از طریق واژن و سرویکس در بالای حفره رحمی قرار می‌گیرند.
با این روش بدون دخالت لوله‌های رحمی امکان بارداری وجود دارد. برای زنان بالای 37 سال که باقیمانده لوله رحم آنها کمتر از 4 سانتی متر است یا از کلیپس و نوار سیلیکونی استفاده نکرده‌اند، آی وی اف موفق‌تر است.
اگر خیلی زود بعد از بستن لوله تصمیم به بارداری دارید لازم نیست خیلی منتظر بمانید. معمولا مداوای بعد از سالپینگکتومی 4 تا 6 هفته طول می‌کشد. شروع آی وی اف به نظر پزشک بستگی دارد. معمولا پزشکان 1 تا 2 ماه بعد از بستن لوله اجازه آی وی اف می‌دهند.
بیشتر بدانید:
ثبت ديدگاه