مشکلات گوارشی در بارداری خیلی شایع است. احتمالا در مورد بیماری صبحگاهی و یبوست بارداری چیزهای زیادی شنیده‌اید باشید اما کمتر در مورد اسهال بارداری شنیده باشید. متاسفانه اسهال هم از مشکلات دستگاه گوارشی در حاملگی است.
بعضی از زنان فکر می‌کنند اسهال از علائم اولیه بارداری است. تغییرات هورمونی در حدود زمان لقاح باعث مشکلات معدوی و گاهی اسهال می‌شود اما حساس شدن سینه، خستگی و حالت تهوع در ابتدای بارداری شایع‌تر هستند.
گاهی اسهال در انتهای دوران حاملگی علامت نزدیک شدن زمان زایمان است. بعضی از خانم‌ها درست قبل از زایمان دچار اسهال، سوزش سردل، حالت تهوع و استفراغ می‌شوند. البته اسهال به دلایل بسیاری در بارداری بوجود می‌آید و در هر زمانی از بارداری امکان آن وجود دارد.
علت اسهال در بارداری چیست؟
اسهال در بارداری حاصل عوامل بسیاری مثل تغییرات هورمونی، تغییرات رژیم غذایی یا حتی ویروس معده است:
تغییرات بدنی
در طول بارداری، تغییراتی را در هورمون‌ها و بدن تجربه می‌کنید. اینها بر معده و مجرای گوارشی تاثیر دارد که باعث حالت تهوع و استفراغ، یبوست و اسهال می‌شود.
رژیم غذایی
بارداری ممکن است باعث شود بیشتر سراغ غذاهای سالم‌تر بروید. وقتی که به طور ناگهانی به سمت غذاهای غنی‌تر و دارای فیبر بیشتر می‌روید وضعیت اجابت مزاج تغییر می‌کند. اگر قبلا زیاد سوسیس و کالباس، همبرگر و سرخ کردنی می‌خوردید و حالا بیشتر سالاد و میوه و سبزیجات می‌خورید باید به بدن خود زمان بدهید تا با شرایط جدید تطبیق پیدا کند.
ویتامین‌های بارداری
در داروخانه‌ها انواع ویتامین بارداری وجود دارد که بعضی باعث یبوست و بعضی دیگر باعث شل شدن مدفوع می‌شوند. اگر فکر می‌کنید علت اسهال ویتامین و مکمل بارداری است با پزشک در خصوص معرفی جایگزین آن صحبت نمایید.
اسهال گاهی از عواملی ایجاد می‌شود که ربطی به بارداری ندارند:
- مسموم بودن غذا
- بیماری‌هایی مثل کرون (Crohn)، سلیاک (celiac) و پرکاری تیروئید
- بیماری‌های ناشی از باکتری یا ویروس
- مصرف داروهایی مثل آنتی بیوتیک
- سفر رفتن
علائم اسهال در بارداری چیست؟
همانطور که می‌دانید مهم‌ترین علامت‌های اسهال زیاد شدن تعداد دفعات مدفوع و شل شدن آن است. اسهال علامت‌های دیگری هم دارد:
- نفخ
- گرفتگی عضلات
- درد معده
- احساس نیاز به دستشویی رفتن
- 2 بار مدفوع شل یا بیشتر در شبانه روز
درمان اسهال در بارداری چیست؟
وقتی که باردار هستید ممکن است دچار ناخوشی صبحگاهی یا سوزش سر دل بشوید. اسهال هم عارضه دیگری است که می‌تواند باعث سختی بیشتر بارداری شود. روش‌های درمانی زیر خیلی به شما کمک می‌کند:
مایعات زیاد بنوشید
مصرف مایعات زیاد برای درمان اسهال مفید است.
رژیم غذایی خود را کنترل کنید
غذاهایی بخورید که هضم آنها آسان بوده و باعث آسیب و تحریک مجرای گوارشی نمی‌شود. خوراکی‌های دارای موز، برنج، سس سیب، و نان توست و غذاهای سهل الهضم مثل سیب زمینی، جوجه، سوپ سبزیجات و گوشت لخم تا زمانی که اسهال برطرف شود برای شما مفید هستند.
به بدنتان زمان بدهید
معمولا اسهال خود بخود از بین می‌رود. اگر اسهال شما ملایم و بدون علائم دیگر (تب، درد و گرفتگی عضلات) است چند روز صبر کنید. اسهال ناشی از مسمومیت غذایی (Stomach Bug) و خوراکی‌ها معمولا با گذشت زمان برطرف می‌شود.
خیلی مهم است که آب بدن تامین شود به خصوص اگر باردار هستید. اسهال باعث دفع آب بدن می‌شود بنابراین باید زیاد مایعات و به خصوص آب بنوشید. همچنین چون از طریق اسهال الکترولیت از دست می‌دهید غذاهای مایع مثل آبگوشت و سوپ سبزیجات و نوشیدنی‌های جایگزین الکترولیت خیلی مفید هستند. از لبنیات، نوشیدنی‌های دارای قند زیاد، قهوه، چای، و نوشیدنی‌های انرژی زا پرهیز کنید چون اسهال را تشدید می‌کنند.
بدنتان را تمیز نگهدارید
مدفوع شل باعث می‌شود باکتری‌های روده بزرگ راحت‌تر در مجاری ادراری حرکت کرده و باعث عفونت ادراری شوند. نظافت مناسب باعث جلوگیری از نشر میکروب به سایر اندام‌های بدن و سایر افراد می‌شود. بعد از استفاده از دستشویی، از جلو به عقب بدن را خشک نمایید. حتما باید لباس زیر را تمیز نگهداشته و دست‌های خود را زیاد بشویید.
از داروهای ضد اسهال خودداری نمایید
به هیچ وجه نباید در بارداری از داروهای بدون نسخه برای درمان اسهال استفاده کنید. بعضی از این داروها در بارداری ایمن نیستند. اگر لازم است باشد پزشک بر حسب شدت اسهال داروی مناسب را برای شما تجویز می‌کند.
آیا اسهال در بارداری خطرناک است؟
اسهال خفیف خود بخود برطرف می‌شود. اما گاهی اسهال جدی است. از دست دادن آب از طریق روده باعث کم شدن آب بدن می‌شود که در بارداری خیلی خطرناک است. به همین علت برای جلوگیری از خطر اسهال باید آب و مایعات زیادی بنوشید.
علائم کم شدن آب بدن به صورت زیر است:
- خشک شدن دهان
- احساس سرگیجه، و بی‌حالی و حس از حال رفتن
- سردرد
- کم شدن دفعات ادرار
- ادرار با بوی تند
- ادرار زرد پررنگ یا نارنجی
چه زمانی باید به پزشک اطلاع دهید؟
گاهی نشانه عفونت است یا باعث کم آبی بدن می‌شود که باید جدی گرفته شود. در حالت‌های زیر حتما به پزشک مراجعه کنید:
- اسهال بیش از 2 روز طول کشیده است
- انقباض دارید
- حس می‌کنید تحرک بدن مثل سابق نیست
- علائم کم آبی را حس می‌کنید
- علائم دیگری مثل تب یا استفراغ دارید
- در توالت خون مشاهده می‌کنید
- در پایین شکم درد دارید
- وضعیت اسهال در حال تشدید است
درمان اسهال شدید چگونه است؟
اگر اسهال شما شدید است پزشک آزمایش خون می‌نویسد که در آنجا نمونه مدفوع بابت عفونت بررسی می‌شود. پزشک بسته به جواب آزمایش آنتی بیوتیک یا داروی دیگری تجویز می‌کند.
اگر دچار کم آبی شده‌اید ممکن است لازم باشد از طریق تزریق سرم تعادل بدن را به حالت قبل برگردانید.
اسهال و سقط جنین
اگر دچار اسهال در بارداری شده‌اید ممکن است این عارضه باعث ایجاد مشکل در بارداری شود یا علامت سقط جنین باشد. اما همیشه اسهال علامت سقط جنین نیست.
با وجود آنکه بعضی از زنان اسهال را نزدیک به زمان سقط جنین داشته‌اند داشتن اسهال به معنای آن نیست که سقط جنین دارد اتفاق می‌افتد. بسیاری از خانم‌های بارداری که در حاملگی دچار اسهال شده‌اند بدون هیچ مشکلی بارداری خود را سپری کرده‌اند. اگر به هر دلیلی در مورد بارداری خود نگرانی دارید باید به پزشک مراجعه نمایید.
بیشتر بدانید:
من هم این طوری شدم بیرون رفتن برام خیلی سخته. حتما باید برم دکتر؟