نارسایی سرویکس یا همان دهانه رحم وقتی اتفاق می‌افتد که بافت ضعیف سرویکس باعث زایمان زودرس یا سقط جنین در یک  بارداری سالم شود. قبل از بارداری، ‌دهانه رحم، بسته و محکم است. اما با پیشرفت بارداری سرویکس به مرور زمان نرم شده، طول آن کاهش پیدا کرده (افاسمان) و باز می‌شود (دیلاتاسیون).

نارسایی سرویکس یا همان دهانه رحم وقتی اتفاق می‌افتد که بافت ضعیف سرویکس باعث زایمان زودرس یا سقط جنین در یک  بارداری سالم شود. قبل از بارداری، ‌دهانه رحم، بسته و محکم است. اما با پیشرفت بارداری سرویکس به مرور زمان نرم شده، طول آن کاهش پیدا کرده (افاسمان) و باز می‌شود (دیلاتاسیون). اگر دچار نارسایی سرویکس باشید دهانه رحم زودتر از زمان مناسب باز شده و جنین زودتر از موعد به دنیا می‌آید.

تشخیص و درمان نارسایی دهانه رحم چگونه است؟

به سختی می‌توان نارسایی گردن رحم را تشخیص داده و درمان کرد. اگر دهانه رحم زود شروع به باز شدن نماید یا اگر سابقه نارسایی دهانه رحم داشته باشید ممکن است پزشک داروهای جلوگیری از باز شدن دهانه رحم، سونوگرافی زیاد یا عمل‌هایی که دهانه رحم با بخیه بسته می‌شود (سرکلاژ) را توصیه نماید.

علائم نارسایی دهانه رحم چیست؟

اگر دچار نارسایی رحم و کوتاه بودن طول سرویکس باشید ممکن است در اوایل بارداری هیچ علامتی برای آن مشاهده نکنید. بعضی از زنان احساس ناراحتی ملایم یا لکه بینی در جریان چند روز از بارداری بین هفته 14 تا 20 بارداری دارند. بهتر است حواستان به علائم زیر باشد:

  • احساس فشار به ناحیه لگن؛
  • کمردرد جدید؛
  • انقباضات ملایم شکم؛
  • تغییر ترشحات واژن؛
  • خونریزی واژینال ملایم.

در چه شرایطی خطر نارسایی دهانه رحم بیشتر است؟

عواملی که خطر نارسایی دهانه رحم را افزایش می‌دهند به شرح زیر است:

آسیب به سرویکس

بعضی از عمل‌های جراحی که برای درمان اختلالات سرویکس انجام می‌شود و نیز پاپ اسمیر غیر نرمال باعث نارسایی دهانه رحم می‌شود. عمل‌های جراحی دیگر مثل کورتاژ هم ممکن است منجر به نارسایی دهانه رحم بشود. گاهی (اما به ندرت) پارگی سرویکس در جریان زایمان قبلی می‌تواند منجر به نارسایی رحم بشود.

نژاد

زنان سیاه پوست بیشتر در معرض نارسایی دهانه رحم قرار دارند که دلیل آن هنوز معلوم نیست.

خصوصیات ارثی

ناهنجاری‌های رحمی و اختلالات ارثی که بر شکل الیاف گونه پروتئین که بافت‌های ارتباطی بدن را می‌سازد (کلاژن) اثر می‌گذارد ممکن است باعث نارسایی سرویکس بشود. همچنین قرار داشتن قبل از زایمان در معرض دی اتیل استیل بسترول که یک فرم مصنوعی هورمون استروژن است، با نارسایی رحم ارتباط دارد.

عوارض نارسایی رحم در بارداری چیست؟

نارسایی رحم باعث می‌شود بارداری در خطر قرار بگیرد. به ویژه در سه ماهه دوم بارداری خطرات زیر وجود دارد:

جلوگیری و درمان نارسایی دهانه رحم چگونه است؟

متاسفانه نمی‌توانید جلوی نارسایی رحم را بگیرید. اما برای داشتن یک بارداری سالم و کامل اقدامات زیر لازم است:

مراقبت‌های بارداری را در زمان لازم انجام دهید

معاینه‌های بارداری باعث می‌شود پزشک سلامت جنین و بارداری را بررسی نماید. درباره هر موضوعی که باعث ناراحتی شما می‌شود با پزشک صحبت نمایید. حتی اگر کم اهمیت به نظر می‌رسد.

رژیم غذایی مناسب داشته باشید

در بارداری به اسید فولیک، کلسیم، آهن و سایر مواد غذایی غنی نیاز دارید. ویتامین بارداری روزانه که بهتر است چند ماه قبل از باردرای آغاز شود باعث جبران کمبودهای تغذیه‌ای می‌شود.

افزایش وزن شما باید به اندازه مناسب باشد

افزایش وزن مناسب باعث پشتیبانی از جنین می‌شود. افزایش وزن به اندازه 11 تا 16 کیلوگرم معمولا برای زنانی توصیه می‌شود که قبل از بارداری وزن مناسبی دارند.

از مواد پر خطر دوری کنید

اگر سیگار می‌کشید، به سرعت آنرا کنار بگذارید. الکل و داروهای غیر قانونی مصرف نکنید. قبل از مصرف هر نوع دارو با پزشک مشورت نمایید. حتی قبل از مصرف داروهای بدون نسخه نظر پزشک را بپرسید چون ممکن است مصرف آنها در بارداری توام با خطر برای شما یا جنین باشد.

اگر قبلا سابقه نارسایی سرویکس داشته‌اید، خطر باز شدن دهانه رحم، زایمان زودرس و سقط برای بارداری‌های بعدی شما وجود دارد. اگر می‌خواهید دوباره باردار شوید با پزشک خود در مورد ریسک‌ها و اقدامات لازم برای داشتن بارداری سالم صحبت نمایید.

بیشتر بدانید:

کم شدن طول سرویکس در بارداری و خطرات آن

پارگی رحم در بارداری

بیوپسی یا نمونه برداری از آندومتر رحم و عوارض آن