اگر چه مراحل پیچیده‌ای باعث شروع فرایند زایمان می‌شوند و هنوز بطور کامل شناخته نشده‌اند، ولی محققین معتقدند که مهمترین عامل شروع کننده مرحله زایمان، موج هورمون‌های رها شده از طرف جنین است. این موج هورمونی که شش‌ها و سیستم هضم غذا را برای زندگی در خارج از رحم آماده می‌کند، آمادگی جنین را برای زایمان نشان می‌دهد. در واقع رحم مادر به این علائم واکنش نشان داده و با تغییر عضلات رحمی، دهانه رحم آماده بازشدن میشود. به زبان ساده‌تر، زمانی که مادر بطور طبیعی وارد مرحله زایمان میشود، نشان‌دهنده این موضوع است که جنین و بدن مادر برای زایمان آماده هستند.
چه زمانی از بارداری، ایمن‌ترین زمان برای زایمان است؟
زمانی که جنین به رشد کامل می‌رسد با چرخش های مختلف خود را در مسیر زایمان قرار می‌دهد و زایمان بطور طبیعی آغاز میشود. البته ممکن است مراحل رشد و آمادگی زایمان در نوزادان مختلف، متفاوت باشد. در واقع صحیح‌ترین نشانه قابل اعتماد برای زایمان ایمن، شروع زایمان خواهد بود. یعنی زمانی که دوره کامل بارداری به طور طبیعی طی شده باشد.
به طور کلی، دوره کامل بارداری بین سی و هفت تا چهل و دو هفته طول می‌کشد. بر همین اساس زایمان ایمن معمولا در هفته چهلم بارداری تخمین زده میشود.
نتایج تحقیقات نشان می‌دهد نوزادانی که بین هفته‌های سی و ششم تا سی و هشتم به دنیا می‌آیند، فارغ از اینکه که زایمان طبیعی باشد یا غیر طبیعی، نسبت به کودکانی که بعد از هفته سی و نهم به دنیا آمده‌اند، بیشتر در معرض خطرات گوناگون قرار می‌گیرند. به همین دلیل زایمان غیر طبیعی با نقشه قبلی، هرگز نباید قبل از هفته 39 صورت گیرد، مگر به دلایل پزشکی.
چرا بسیاری از خانم های باردار زایمان غیر طبیعی را تجربه می کنند؟
دلایل بسیاری از جمله پزشکی، اجتماعی و انتخابی در زایمان غیر طبیعی موثر هستند. این موارد شامل:
نداشتن آگاهی کافی درباره خطرات و فواید زایمان غیر طبیعی
تعداد قابل توجهی از خانم‌های باردار دانش کافی راجع به دوره کامل بارداری ندارند. تحقیقاتی که بر روی مادران باردار انجام شده، نشان می‌دهد که از هر 4 خانم باردار 1 نفر معتقد است که جنین با رسیدن به هفته 34 تا 36 دوره کامل رشد را طی کرده و زایمان در این زمان برای جنین ایمن است. درصورتی که زایمان قبل از هفته 39 بدون دلایل روشن پزشکی انجام شود، زایمان ایمنی نیست. کلاس‌هایی که خطرات، فواید و روش های زایمان غیرطبیعی را آموزش می‌دهند، اغلب تمایل مادران باردار به زایمان غیر طبیعی را کاهش می‌دهد.
نبود هماهنگی لازم در تصمیم گیری مشترک درباره زایمان غیر طبیعی
تصمیم‌گیری مشترک، مرحله‌ای است که پزشک درمورد انتخاب‌ها نتایج و احتمالات گوناگون با مادر گفتگو می‌کند و مادر نیز از ارزش‌ها و باورهایی که به آنها معتقد است، پزشک خود را مطلع می‌سازد. بسیاری از خانم‌هایی که با زایمان غیرطبیعی موافقت می‌کنند، درمورد دلایل انتخاب این روش، آگاهی لازم را ندارند و معتقدند که زایمان غیرطبیعی را به دلایل پزشکی انجام داده‌اند، در صورتی که شواهدی برای اثبات آن وجود ندارند. بررسی دیگری، نشان می‌دهد که بیش از نیمی از خانم‌هایی که به روش غیر طبیعی زایمان کرده‌اند، درباره ایمنی زایمان غیرطبیعی اطلاعات کافی ندارند.
معمولا داشتن برنامه مشخص برای روز زایمان، برای خانم‌های باردار خوشایند است و این امکان را به آنها می‌دهد تا از قبل، برنامه مشخصی را برای شخصی که قرار است بعد از زایمان برای مراقبت از نوزاد به مادر کمک کند، تعیین نمایند. هنگامی که پزشک از پیش روز زایمان را مشخص می کند، به سادگی می تواند برای اشخاص مورد نیاز در امر زایمان برنامه‌ریزی کند. برخلاف اعتقاد عموم، زایمان‌های انتخابی (غیرطبیعی) می‌تواند باعث بستری شدن نوزاد در بخش مراقبت‌های ویژه نوزادان (NICU) شود و مخارج بیشتری را به والدین تحمیل کند. انتخاب زایمان سزارین، خصوصا برای مادرانی که اولین زایمان خود را انجام می‌دهند، علاوه بر خطرات حاصل از جراحی برای مادر و طولانی‌تر شدن زمان بهبود نسبت به زایمان طبیعی، بر انتخاب روش زایمان های بعدی نیز تاثیرگذار است.
خوشبختانه امروزه، زایمان‌هایی که دوره کامل بارداری خود را طی کرده‌اند با موفقیت انجام میشود و به دنیا آمدن نوزاد با بیماری‌های خطرناک و بروز آسیب هنگام زایمان، کمتر مشاهده میشود. یکی از روش‌هایی که پزشکان یا ماماها برای پایین آوردن خطرات احتمالی پیشنهاد کنند، زایمان غیر طبیعی است. اینکه کدام خانم باردار حتما باید زایمان غیرطبیعی انجام دهد به صورت صد در صد قابل پیش بینی نیست. در نتیجه از هزاران زایمانی که به روش های غیر طبیعی صورت می‌گیرد، تنها ممکن است از احتمال یک مرگ یا صدمه جدی پیشگیری شود. در صورتی که تمامی آنها و نوزادانشان با خطرات زایمان غیر طبیعی رودررو هستند.
دلایلی که پزشک یا ماما، زایمان غیرطبیعی را پیشنهاد می‌دهند، چیست؟
پزشک یا ماما ممکن است به سه دلیل زایمان غیر طبیعی (مثل سزارین) را پیشنهاد دهند. پیچیدگی در زایمان یا مشکلات پزشکی که از قبل تشخیص داده شوند. تعداد کمی از بارداری‌ها با مشکلاتی همراه می شوند که سلامت مادر و جنین را تهدید کنند. برای مثال اگر در خانم بارداری بیماری پره اکلامپسی (که از فشارخون بالا در بارداری عارض می شود) تشخیص داده شود، زایمان غیرطبیعی می تواند مادر و جنین را از بیماری های جدی یا حتی مرگ دور نگاه دارد.
به علاوه خانم‌هایی که قبل از بارداری به بیماری‌های مزمن مثل بیماری‌های قلبی، قند خون یا بیماری های خود ایمنی دچار هستند، ممکن است پزشک معالج، زایمان غیر طبیعی را برای پیشگیری از پیچیدگی‌ها در هنگام زایمان بررسی کند.
عوامل خطرناک دیگر، که بیماری یا پیچیدگی در زایمان نیستند:
به طور کلی پزشک یا ماما، زمانی زایمان غیرطبیعی را پیشنهاد می‌کنند که یک عامل خطرناک در حال گسترش یا شکل‌گیری باشد. مثلا پاره شدن کیسه آب قبل از زمان زایمان که ممکن است احتمال عفونت را افزایش دهد. همچنین تشخیص پزشک از بزرگ‌بودن جنین که ممکن است زایمان را سخت و پر خطر کرده و باعث آسیب به نوزاد در زمان تولد شود. در این موارد معمولا پزشک یا ماما برای کاهش خطرات، زایمان غیرطبیعی را پیشنهاد دهند. در هر صورت مهم است که کاملا از خطرات و فواید انتخاب خود آگاهی داشته باشیم.
دلایل غیر پزشکی
بعضی از پزشکان و ماماها به دلایلی که به سلامت مادر و نوزاد مربوط نمی‌شود، زایمان غیرطبیعی را پیشنهاد کرده یا با آن موافقت می‌کنند. برای مثال ماما یا پزشک، زایمان غیرطبیعی را در روزی پیشنهاد می‌کنند که خودشان در زایشگاه یا بیمارستان حاضر هستند و خانم باردار می تواند زایمان را با پزشک یا مامای معالج خود انجام دهد. بسیاری از بانوان باردار برای سهولت و یا تمام‌کردن دوره بارداری خود، روش زایمان غیر طبیعی را بررسی می‌کنند، شواهد بسیاری نشان می‌دهد که زایمان غیرطبیعی می‌تواند برای مادر و نوزاد خطرناک باشد.
هر روزه تعداد زایمان‌های غیرطبیعی زیادتر می‌شوند. این نوع زایمان‌ها به دلایل متعددی همچون بارداری با ریسک زایمان پرخطر و دلایل غیر پزشکی یا اجتماعی انجام می‌شوند. در این میان اختلاف نظرهایی نیز درباره ایمنی و صحت زایمان‌های غیر طبیعی وجود دارد. بنابراین، زایمان غیرطبیعی، بنابر نظر پزشک یا بیمارستانی که زایمان در آن انجام میشود، با روش‌های مختلفی انجام می گیرد. نتایج تحقیقات درباره زایمان غیرطبیعی نشان دهنده تناقضات زیادی در این مساله است. بنابراین انتخاب آگاهانه درباره زایمان غیرطبیعی، مشکل خواهد بود. تصمیم‌گیری مشترک، مرحله‌ای است که پزشک در مورد انتخاب‌ها، نتایج و احتمالات گوناگون با بیمار خود گفتگو می‌کند و مادر نیز از ارزش ها و باورهایی که به آنها معتقد است، پزشک خود رامطلع می‌سازد.
بهترین انتخاب چیست؟
اگر زایمان غیرطبیعی‌ای را در ذهن خود دارید و از نظر پزشکی دلیل روشنی برای انجام آن وجود ندارد، بهتر است انتخاب‌های دیگر را نیز بررسی کنید:
صبر کنید تا زایمان مراحل طبیعی خود را طی کند. زایمان طبیعی از غیرطبیعی ایمن‌تر است. گرچه ممکن است تمامی خانم‌های بارداری که زایمان طبیعی را انتخاب می‌کنند، موفق به انجام آن نشوند.
برای بررسی مشکلاتی که ممکن است در انتهای دوره بارداری به وجود آید، احتمالا پزشک شما ملاقات‌های بیشتری را برای آگاهی از وضعیت شما پیشنهاد کند. در حالی که شما در انتظار شروع مرحله زایمان هستید، آزمایش‌های نظارتی جنینی می‌تواند شما و پزشکتان را از سلامت جنین مطمئن کند. بعضی اوقات این آزمایش‌ها می توانند مشکلات را قبل از اینکه بسیار جدی شود تشخیص دهند.
آزمایش‌هایی که برای اطمینان از سلامت جنین در انتهای دوره بارداری مورد استفاده قرار می‌گیرند، عبارتند از:
fetal nonstress test
تست بدون استرس به معنای نظارت بر تپش قلب برای مدت 20 دقیقه یا بیشتر برای مشاهده تند شدن (بالا رفتن ضربان قلب، نشانه‌ای اطمینان‌بخش است) یا کند شدن ضربان قلب جنین (کند شدن ضربان قلب نشانه احتمال در خطر بودن جنین است).
biophysical profile
تست بیوفیزیکال پروفایل به وسیله اولتراساند، حرکات، تنفس و کشیدگی عضلات جنین و میزان مایع رحمی اندازه گیری میشود. معمولا این نتایج با نتیجه fetal nonstress test جمع‌بندی میشود.
Fetal movement counting
روش‌های مختلفی برای شمارش حرکات جنین در طول روز یا در چهارچوب زمانبندی خاص (مثلا ۱ تا 2 ساعت درست بعد از صرف غذا) وجود دارد. کاهش حرکات جنین ممکن است نشانه کمبود اکسیژن برای تنفس جنین باشد.
منبع: سایت نی نی پلاس www.niniplus.com
بیشتر بدانید:
ثبت ديدگاه