معاینه لگن در بارداری

در دوران بارداری برای بررسی سلامت بارداری و رشد مناسب جنین تست‌ها و چکاپ‌های زیادی باید انجام شود. بعضی از پزشکان معاینه لگن را به عنوان بخشی از معاینات خود انجام می‌د‌هند. با وجود آنکه دلایلی وجود دارد که نشان می‌دهد معاینه واژن در بارداری ضروری است اما هر کسی حق دارد در مورد مزایا و خطرات آن اطلاع داشته و شخصا تصمیم بگیرد.

در دوران بارداری برای بررسی سلامت بارداری و رشد مناسب جنین تست‌ها و چکاپ‌های زیادی باید انجام شود. بعضی از پزشکان معاینه لگن را به عنوان بخشی از معاینات خود انجام می‌د‌هند. با وجود آنکه دلایلی وجود دارد که نشان می‌دهد معاینه واژن در بارداری ضروری است اما با توجه به آنکه این معاینه نوعی مداخله در بارداری است هر کسی حق دارد در مورد مزایا و خطرات این آن اطلاع داشته و شخصا تصمیم بگیرد.

اگر با مادران با تجربه‌تر صحبت کرده باشید احتمالا آنها به شما گفته‌اند معاینه لگن یک امر عادی و طبیعی در بارداری است. در هر صورت، معاینه واژینال می‌تواند مفید است باشد اما در یک بارداری سالم و عادی نیاز به آن کمتر است.

نحوه انجام معاینه لگن چیست؟

برای انجام معاینه لگن باید لباس‌های پایین تنه را از تن خارج کرده و روی میز معاینه دراز بکشید. پزشک یک وسیله دارای پوشش و انگشت وسط خود را وارد واژن کرده و سرویکس را بررسی می‌کند. در این حالت، ممکن است احساس ناراحتی یا حتی درد داشته باشید.

در این معاینه، پزشک میزان نرمی و رسیدگی دهانه رحم و میزان نازک شدن سرویکس (افاسمان)، یا باز شدن (دیلاتاسیون) آن را چک می‌کند. همچنین پوزیشن خلفی یا قدامی (به سمت جلو) رحم را بررسی می‌کند. اطلاعات دیگری هم وجود دارد مثلا اینکه میزان پایین آمدن جنین در لگن چقدر و پرزنتاسیون جنین (نحوه قرار گرفتن روی جنین) چگونه است.

چرا معاینه لگن تجویز می‌شود؟

معمولا معاینه پاپ اسمیر در اوایل بارداری انجام می‌شود. اگر مساله خاصی در بارداری وجود نداشته باشد تا حدود هفته 36 معاینه واژینال دیگری لازم نیست. اما از هفته 36 به بعد در بعضی از کشورها از جمله آمریکا، معاینه لگن در هر ویزیت دکتر انجام می‌شود.

دلیل این موضوع آن است که پزشک می‌خواهد تغییرات سرویکس را بررسی کرده و چک کند که آیا زایمان نزدیک است. بعضی از پزشکان ترجیح می‌دهند در هر ویزیت دوران بارداری معاینه لگن را انجام دهند اما تا زمانی که مساله خاصی در بارداری وجود نداشته باشد این کار ضروری نیست.

دلایل پزشکی برای معاینه لگن در بارداری

معاینه لگن معمولا به دلایل زیر انجام می‌شود:

  • سابقه نازایی؛
  • بیماری‌های زنان؛
  • رابطه جنسی توام با درد؛
  • نیاز به بررسی سرویکس برای مسائلی مثل جراحت یا زایمان زودرس؛
  • معاینه و بررسی وضعیت سرویکس و تعیین ضرورت القای زایمان.

آیا با معاینه لگن می‌توان زمان زایمان را تعیین کرد؟

با معاینه لگن نمی‌توان تاریخ زایمان را تعیین کرد. نتایج تحقیقات نشان می‌دهد ماده‌ای که توسط ریه‌ها ترشح می‌شود باعث شروع زایمان می‌گردد. بنابراین، سرویکس شاخص مناسبی برای تعیین زمان زایمان نیست.

اگر سرویکس امروز نرم و باز شده است به معنای آن نیست که فردا رسیده‌تر و بازتر خواهد شد. معمولا قبل از آغاز زایمان چند هفته طول می‌کشد تا رحم فقط به اندازه 1 تا 2 سانتیمتر باز شود.

دیلاتاسیون دهانه رحم تحت تاثیر عواملی قرار دارد که در کنترل ما نیست. اغلب زنان یک دوره پیش از زایمان طولانی و دوره زایمان کوتاه را سپری می‌کنند و در آن زایمان اولیه اتفاقات زیادی در زمینه خصوص رسیده شدن و نرم شدن سرویکس رخ می‌دهد و دیلاتاسیون سریع است. باز شدن دهانه رحم و زایمان خانم‌های دیگر ممکن است ساعت‌ها طول بکشد. سرویکسی که بالا قرار گرفته و محکم و بسته است، ممکن است روز بعد نازک شود.

خطرات و عوارض معاینه لگن چیست؟

با وجود آنکه برای معاینه از دستکش استریل استفاده می‌شود احتمال دارد که باکتری‌های واژن به داخل و به سمت سرویکس هدایت شوند. در نتیجه خطر عفونت غشاء مایع آمنیوتیک به وجود می‌آید که عارضه‌ای جدی است. ممکن است خونریزی و لکه بینی جزئی هم مشاهده شود.

همچنین خطر تحریک دهانه رحم و پارگی زودرس کیسه آب وجود دارد. اگر زمان زایمان فرا نرسیده یا بچه آماده به دنیا آمدن نباشد، ممکن است معاینه لگن باعث مثل تشدید انقباضات، تحت کنترل قرار دادن دائم جنین، القاء زایمان یا سزارین شود.

جنبه‌های روانشناختی معاینه لگن هم اهمیت دارد. بسیاری از زنانی که به آنها گفته شده رحم آنها چند سانتی متر باز شده و رسیده و نرم است انتظار دارند که خیلی زود زمان زایمان آنها فرا برسد اگر چند روز بگذرد و زایمان اتفاق نیفتد ناامیدی حاصل از آن ممکن است باعث شود فرد درخواست القای زایمان نمایند.

اگر پزشک بگوید معاینه لگن ضروری است چه کاری باید انجام داد؟

اگر پزشک اصرار به معاینه لگن داشته باشد از پزشک بخواهید در دلیل آنرا به شما بگوید. اگر قانع نشدید هیچ کس نمی‌تواند شما را مجبور به این کار بکند!

اگر تصمیم به معاینه لگن گرفتید مطمئن شوید مثانه شما خالی و بدنتان گرم و راحت است و به طور مناسب لباس پوشیده‌اید. در زمان معاینه حریم خصوصی شما باید حفظ شده و افراد اضافی در اتاق نباشند. در زمان معاینه، نفس عمیق بکشید و عضلات کف لگنی را آرام کنید تا ناراحتی و درد شما به حداقل برسد.

بیشتر بدانید:

آزمایش پاپ اسمیر در بارداری

تست آمنی شور برای تشخیص پارگی زودرس کیسه آب جنین