تفاوت آزمایش غربالگری و تشخیصی

حالا که می‌دانید باردار شده‌اید مراجعات شما به پزشک قطعا بیشتر شده است! در کنار آزمایش ادرار و کنترل افزایش وزن، پزشک توصیه‌های دیگری نیز برای شما خواهد داشت. مثلا ممکن است از شما بخواهد آزمایش‌های غربالگری یا تشخیصی کروموزومی انجام دهید به خصوص اگر سن شما بالای 35 سال بوده یا شرایط خاصی داشته باشید.

حالا که می‌دانید باردار شده‌اید مراجعات شما به پزشک قطعا بیشتر شده است. در کنار آزمایش ادرار و کنترل افزایش وزن، پزشک توصیه‌های دیگری نیز برای شما خواهد داشت. مثلا ممکن است از شما بخواهد آزمایش‌های غربالگری یا تشخیصی کروموزومی انجام دهید به خصوص اگر سن شما بالای 35 سال بوده یا شرایط خاصی داشته باشید.

اما تفاوت بین این دو نوع آزمایش چیست؟ با وجود آنکه دو نوع آزمایش خیلی شبیه هم هستند و شرایط انجام آنها هم به هم شباهت دارد اما تفاوت‌های کلیدی بین مراحل و دقت آنها وجود دارد.

تست‌های غربالگری بارداری

بیشتر زنان باردار حتی آنهایی که ریسک نقص‌های کروموزومی فرزند آنها پایین است چند نوع آزمایش غربالگری را در دوران بارداری انجام می‌دهند. دلیل این موضوع آن است که آزمایش‌های غربالگری، غیر تهاجمی هستند و دقت آنها به سرعت در حال افزایش است. این آزمایش‌ها هیچ خطری برای مادر و جنین ندارند اما می‌توانند اطمینان خاطر زیادی ایجاد نمایند.

آزمایش‌های غربالگری بارداری شامل آزمایش خون اولیه، آزمایش غیر تهاجمی نیفتی (NIFTY)، تست غربالگری NT، آزمایش سونوگرافی آنومالی و آزمایش چهارگانه (کواد مارکر) هستند. در بعضی از کشورها آزمایش پاپ اسمیر هم در بارداری تجویز می‌شود.

در این آزمایش‌ها از نمونه خون و/یا سونوگرافی استفاده شده و ریسک داشتن جنین با اختلالات کروموزومی مثل سندرم داون یا نقص لوله عصبی تعیین می‌شود اما نمی‌توان وجود این اختلالات را تشخیص داده و به طور قطع تعیین کرد. در این تست‌ها بسته به نوع آنها فقط احتمال اختلالات با دقت  (80 تا 99 درصد) مشخص می‌شود.

تست‌های تشخیصی بارداری

با وجود آنکه تقریبا تمامی زنان باردار تستهای غربالگری بارداری را انجام می‌دهند، تست‌های تشخیصی بارداری برای همه انها تجویز نمی‌شود. خانم‌هایی که جواب تست غربالگری آنها منفی باشد با اطمینان خاطر زیادی می‌توانند یک بارداری خوب را پشت سر بگذارند و فرزند آنها نیز با احتمال زیادی سالم به دنیا می‌آید.

اما اگر جواب آزمایش غربالگری مثبت باشد، توصیه پزشک معمولا انجام آزمایش تشخیصی است تا پزشک در خصوص اختلالات کروموزومی اطمینان پیدا کند. بر خلاف آزمایش‌های غربالگری، در روش‌هایی مثل آمنیوسنتز و CVS، از نمونه ژنتیک سلول‌های جفت یا مایع آمنیوتیک کمک گرفته می‌شود. دقت این آزمایش‌ها برای تشخیص اختلالات کروموزومی خیلی زیاد است زیرا بجای علائمی که نشانه یک مشکل بالقوه باشد از نمونه واقعی استفاده می‌شود.

در بعضی موارد، ممکن است پزشک از یک یا چند آزمایش غربالگری را صرف نظر کرده و مستقیما سراغ تست‌های تشخیصی برود: اگر شما یا همسرتان دارای سابقه خانوادگی و/یا حامل اختلالات ژنتیک باشید، اگر قبلا فرزندی با اختلالات کروموزمی داشته‌اید، یا اگر در معرض عفونتی قرار داشته باشید که ممکن است به بچه آسیب برساند، ممکن است پزشک برای احتیاط، چنین تصمیمی بگیرد.

کدامیک از آزمایش‌های غربالگری یا تشخیصی برای شما مناسب‌تر است؟

بسیار مهم است که از ابتدای بارداری در خصوص گزینه‌های مختلف با پزشک خود مشورت نمایید چون تمامی آزمایش‌های غربالگری و تشخیص بارداری باید در زمان مشخصی انجام شود. ممکن است پزشک شخصا آزمایش‌ها را انجام دهد یا شما را به متخصص دیگری ارجاع دهد. اگر در این خصوص نگرانی دارید به خاطر داشته باشید که اینها مزایای زیادی دارند. صحبت کردن با یک مشاور ژنتیک نیز می‌تواند به شما اطلاعات زیادی داده و اطمینان خاطر شما را افزایش به میزان قابل توجهی افزایش دهد.

بیشتر بدانید:

آزمایش آمنیوسنتز

آزمایش غیر تهاجمی NIPT یا  NIFTY

آزمایش‌های سونوگرافی و غربالگری در بارداری